Sayıştay Dairesi Başkanlığı İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2023 yılı denetim raporunu açıkladı. 82 ayrı bulguya yer verilen raporda Aziz Kocaoğlu hakkında adli süreç başlatılması gerektiği aktarıldı. Raporda, İzmir Büyükşehir Büyükşehir Belediyesinin 2023 mali yılı bütçesi ile 25 milyar 900 milyon TL ödenek öngörülmüş olup 2023 yılı ödenek toplamı da 25 milyar 900 milyon TL olduğu ve bütçe denkliği sağlandığı yer aldı.
Basmane Çukuru
İzmir'in yıllardır çözülemeyen sorunu Basmane Çukuru her yıl olduğu gibi bu yıl da Sayıştay raporunda yer aldı. Raporda, İzmir ilinin şehir merkezinde bulunan 20.866,10 m2 bir taşınmazın 1997 yılından itibaren şantiye alanı olarak kalması hem şehirde yaşayan insanların güvenliği açısından Belediye sorumluluğu doğurmakta hem de kamu kaynağı olan taşınmazın etkili, ekonomik ve verimli kullanılmadığını göstermektedir. Bu sebeple yürürlükte bulunan imar planları doğrultusunda söz konusu taşınmazın Belediye tarafından İzmir iline yeniden kazandırılması gerekmekte olup kamu kaynağı olan taşınmazın kullanımı sağlanmasına yönelik idari ve yargısal sürecin takip edilmesi gerekmektedir" denildi.
İGC'nin Karataş lokali
Büyükşehir'in İzmir Gazeteciler Cemiyeti'ne bedelsiz kullanım hakkı verdiği basın merkezi Sayıştay raporunda yerini aldı. Raporda, "Mustafa Kemal Sahil Bulvarı ile Karataş Lisesi arasında kalan zemini deniz dolgusuyla oluşturulması sonrasında Büyükşehir Belediyesi tarafından inşa ettirilen binanın 17.10.2001 tarihinden itibaren üçüncü şahıslar tarafından herhangi bir kira bedeli ödenmeden kullanıldığı tespit edilmiştir. Kamu kaynağının mahalli müşterek nitelikte ihtiyaçlar için kullanımında etkinliğin sağlanması amacıyla ilgili taşınmazın mülkiyet sorunu çözümlenerek üçüncü şahısların ücretsiz kullanımı sonlandırılmalı, taşınmazın uygun kullanımı sağlanmalıdır. Ayrıca geçmiş yıllara ilişkin kullanım bedellerin hesaplanarak tahakkuk ve tahsilatının yapılması gerekmektedir" ifadeleri yer aldı.
103 ekmek büfesi
Belediyeye ait 103 ayrı ekmek satış büfesinin ihalesiz üçüncü kişilere verildiği rapora yansıdı. Raporda, “Büyükşehir Belediyesinin şirketine verilen 103 adet ekmek satış büfesinin ihale yapılmaksızın üçüncü kişilere verildiği görülmüştür. Belediye şirketine meclis kararıyla işletmesi devredilen büfelerin şirket tarafından üçüncü kişilere işletmesinin devrinin ihale şartnamesi düzenlenerek ihale yoluyla şeffaf, rekabete uygun ve saydamlığı sağlayacak şekilde, sürenin belirli olması gibi hususları da içerecek biçimde 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre verilmesi gerekmektedir” denildi.
Buca Metrosu ihalesi raporda
Buca Metrosu hakkında Sayıştay raporunda dikkat çeken detaylar yer aldı. Raporda, İzmir Hafif Raylı Sistemi 5. Aşama Üçyol – Buca Hattı Yapım İşi ihalesinde tekliflerin değerlendirilmesi sürecinde Bankanın geçerli satınalma politika ve kurallarına riayet edilmediği aktarıldı. İhale sürecinde saydamlık, eşit muamele, öngörülebilirlik, belirlilik ve güvenilirlik ilkelerine uygun yürütülmediği ve dolayısıyla bu süreçte görev alan kamu görevlilerinin görevlerini gereği gibi yürütmedikleri raporda belirtildi. Sayıştay, ilgililer hakkında gerekli idari ve adli sürecin işletilmesi gerektiğini vurgulandı.
"Limitlerin üzerinde ücret artışı yapıldı"
Sayıştay, İZFAŞ raporunda da Genel Müdürlük tarafından bazı şirket çalışanlarına, Yönetim Kurulu kararında belirlenen oranın üstünde zam yapıldığını açıkladı. Raporda, “Genel Müdürlük tarafından bazı kapsam dışı personele Yönetim Kurulu’nun belirlediği limitlerin üzerinde ücret artışı yapıldığı görülmüştür. Bu kapsamda, Yönetim Kurulu tarafından belirlenen %50-55 oranını aşan ücret artışları yapılmak suretiyle yetkisiz bir işlem tesis edilmiştir. Genel Müdürlüğün, bu şekilde ücret artış oranları belirleyerek uygulaması anılan Yönetim Kurulu kararına aykırıdır” ifadeleri yer aldı.
İktisat Kongresi de yer aldı
Eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in düzenlediği İzmir İktisat kongresi Sayıştay raporlarına yansıdı. Raporda, “İzmir İktisat Kongresi kapsamında 20/03/2023 tarihinde organizasyon hizmeti alımı” işi incelenmiştir. İşin teknik şartnamesinde 125 kişi olmak şartıyla, bir öğün yemek, tatlı, tuzlu, kuru pasta, çay, kahve, soda vb içeceklere ilişkin giderler ile davetlilerin şehir içi transferlerinin yüklenici tarafından sağlanacağı belirtilmiştir. Teknik şartnamede bunun dışında alımı yapılacak olan ne yemekler ne de diğer yükümlülükler için herhangi bir kriter belirlenmemiştir. Yüklenicinin iş için yaptığı tekliflerin detayı incelendiğinde, yemek için (KDV hariç) kişi başı 1.240 TL, tatlı-tuzlu kuru pasta için 600 TL, yine içecekler için 600 TL şeklinde teklif yapıldığı görülmüştür. Söz konusu ürünlere ilişkin görseller de ödeme evrakına ek olarak ilave edilmiştir. Mahiyeti itibariyle görsellerdeki ürünlerin yüklenicinin teklif ettiği bedellerden çok daha uygun bedelle temin edilebileceği değerlendirilmişir. Zira bahsi geçen görselde, yemeklerin tabldot şeklinde standart personel yemeği olarak sunulduğu görülmüştür” denildi.
"Kocaoğlu için adli süreç başlatılmalı"
Raporda en çarpıcı detay ise Ödemiş’te bulunan ve İzmir Büyükşehir Belediyesi, Ödemiş Belediyesi ve Biosun A.Ş. isimli bir firma tarafından birlikte işletilen ve 2021’de açılışı yapılan katı atık tesisi konusunda ise Sayıştay’ın eski Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu hakkında adli süreç başlatılması yönünde verdiği görüştü.
“Ödemiş Entegre Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapım ve İşletilmesine İlişkin İmtiyaz Sözleşme Hükümlerinin Sürdürülebilir Olmaması ile Usule Uyulmaksızın Ek Protokol İmzalanarak Firmaya Mali Avantaj Sağlanması” başlıklı bulguya göre, Aziz Kocaoğlu'nun koltuğu bırakmasına iki gün kala yani yerel seçimden 2 gün önce Ödemiş'teki katı atık bertaraf tesisi kurup işletme imtiyazı verilen firma ile bir ek sözleşme yaptığı aktarıldı. Ek sözleşmeyle firmanın imtiyaz hakkına Ödemiş dışında Kiraz, Beydağ, Tire ve Bayındır ilçelerinden çıkacak çöpün de dahil edilmesi hükme bağlandı. Raporda bu değişikliğin Danıştay'ın görüşü, İçişleri Bakanlığı'nın kararı ve belediye meclisinin onayıyla da yapılmadığı aktarıldı. Gerekli görüşün ve onayların alınmadan imtiyaz alanının genişletilmesinin mevzuata aykırılık taşıdığı görüşü raporda yer aldı.
Yapılan tespitlerde Büyükşehir’in işletmeden gelir elde edemediği ancak Biosun A.Ş.’nin harcamalar gerekçesiyle belediyeden 271,9 milyon TL para istediği ve şirketin Tahkim Kurulu’na gittiği aktarıldı. Sayıştay raporunda tesisin Büyükşehir’e devri konusunda atılacak adımlar konusunda da öneriler sunuldu. Raporda Aziz Kocaoğlu hakkında firmaya mali avantaj sağlaması, mevzuata aykırı biçimde imtiyaz alanı genişletmesine gitmesi gerekçeleriyle adli süreç başlatılması gerektiği aktarıldı.
Sayıştay'dan İZSU’ya 'ceza' tepkisi
İZSU’nun bu yılki Sayıştay raporunda 44 bulguya yer verildi. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi, Sayıştay denetimine takılırken, kötü koku sorununun biriken çamurlardan olduğuna dikkat çekildi.
37 atık su arıtma tesisisin çevre izin belgesinin bulunmaması sebebiyle Bakanlık tarafından 4 milyon 608 bin 939 TL, 15 atık su arıtma tesisinin ‘Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nde belirtilen deşarj limitlerinin üzerinde atık su salınması sebebiyle Bakanlık tarafından 7 milyon 479 bin 193 TL ceza kesildiği detayı ver aldı.
‘İdare tarafından bu atık su arıtma tesislerinin çalışmasında mevzuatta belirtilen sınırlara ulaşması su kirliliğinin önlenmesi açısından görevleri bulunan İdare için elzem olup bu kapsamda çalışmaların başlatılması gerekmektedir’ denilirken “Bununla birlikte mahalli bir bölgede hizmet sunmak amacıyla bütçe oluşturan İdarenin bu şekilde bütçeye yük oluşturması engellenmelidir” açıklamasını yaptı.
Çiğli Atıksu
Sayıştay, Çiğli Atıksu Tesisi ile ilgili dikkat çeken bir detay paylaştı. Raporda, “Yirmi yıl boyunca Çiğli AAT arazisinin körfez kenarında depolandığı ve depolanan bu arıtma çamurlarının şehirde koku sorunu yarattığı tespit edilmiştir” açıklamasını yaptı. Sayıştay, “İdarenin arıtma tesislerinden çıkan çamurlarının çamur bertaraf tesislerinde bertaraf edilmesi yöntemine devam etmesi ve İzmir Körfezinin kıyısında Çiğli AAT arazisinde çamur depolaması yapılmaması gerekmektedir” denildi.
Beydağ ve Kınık
Beydağ ve Kınık ilçelerinde atıksu artırma tesisi olmaması denetime takıldı. ‘Bahsedilen mevzuat hükümlerinde, yerleşim yerlerinde kentsel atıksu arıtma tesisi kurma, bakım, onarım ve işletilmesinden sorumlu büyükşehirlerde su ve kanalizasyon idarelerinin sorumlu olacağı belirtilmiştir’ ifadelerine yer verilirken yapılan incelemelerde, iki ilçe merkezinde kentsel atıksu arıtma tesislerinin bulunmaması sebebiyle Bakanlık tarafından cezalar kesildiği tespit edildi. Sayıştay, çevre kirliliğinin önlenmesi ve gerekli tedbirlerin alınması adına söz konusu ilçe merkezlerinde atıksu arıtma tesislerinin kurulup ilçede oluşan atıksuların arıtılması gerektiğini vurguladı.
