Türkiye'de milyonlarca çalışanı ilgilendiren asgari ücrete ara zam yapılacağına dair söylentiler gündemi meşgul ediyor. Hükümetin, ekonomik koşullar ve enflasyon oranları göz önünde bulundurularak bir ara zam yapıp yapmayacağı büyük merak konusu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Ücretli Çalışan İstatistiklerine göre Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla sanayi, inşaat ve ticaret, hizmet sektörlerinde 15,1 milyon kişi çalışıyor. Merkez Bankası ve DİSK-AR verilerine göre 7,5 milyon kişinin asgari ücretle geçindiği tahmin ediliyor.
Son dönemde yaşanan ekonomik dalgalanmalar, asgari ücretle geçinen ailelerin alım gücünü ciddi şekilde etkiledi. TÜİK’in açıkladığı verilere göre enflasyon yüzde 75,45'e yükseldi. Bağımsız araştırmacılar tarafından kurulan Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) göre yıllık enflasyon yüzde 124,35’e çıktı. Enflasyonun yükselmesiyle birlikte kira, gıda, fatura gibi temel ihtiyaç kalemlerinde önemli bir maliyet artışı oldu.
Cenevre’de konuşulacak iddiası
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, nisan ayında asgari ücrete ara zam yapılmayacağını açıklamıştı. Bugün hükümet, işçi ve işveren temsilcileri BM Uluslararası Çalışma Örgütü'nün 112'nci Uluslararası Çalışma Konferansı için Cenevre'de bir araya gelecek. Zirveye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan ile Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay'ın da katılacağı öğrenildi.
Gazeteci Saygı Öztürk, asgari ücret de dahil olmak üzere zam konusunun bu zirvede konuşulacağını duyurdu. Öztürk, Sözcü TV yayınında “Bugün akşam bir mini zirve yapılacak. Bu mini zirvede zamlar, asgari ücret de dahil olmak üzere, ayrıntılı bir biçimde o masada konuşulacak” dedi.
Asgari ücretin artırılmasının enflasyon üzerindeki etkisi de tartışılıyor. Peki, asgari ücret artışı gerçekten de enflasyonu tetikliyor mu? Ekonomistlerin, sosyal bilimcilerin bu konuda farklı görüşleri var. Bazıları asgari ücret artışlarının enflasyonu doğrudan tetiklediğini ve fiyat artışlarına neden olduğunu savunurken, bazıları ise bu etkinin sınırlı olduğunu ve asıl sorunun yapısal ekonomik problemler olduğunu vurguluyor.
“Asgari ücret artışları enflasyonu değil enflasyon asgari ücreti etkiliyor”
İktisatçı Mahfi Eğilmez, asgari ücret ve emekli maaşlarının artırılmasının enflasyonu etkileyeceğini reddetmenin bilime aykırı olduğunu ama enflasyonun arttığı bir yerde asgari ücret ve emekli maaşı alanlara ücret artışı yapmamanın da insanlığa aykırı olduğunu söylüyor.
Prof. Dr. Aziz Çelik’e göre ise asgari ücretle enflasyon arasında asgari ücretin enflasyona yol açması gibi bir ilişki yok. Çelik, “Ancak bunun tersini söylemek mümkündür. Yüksek enflasyonun ardından kaçınılmaz olarak yüksek asgari ücret artışları gündeme gelmektedir. Diğer bir ifadeyle asgari ücret artışları enflasyonu değil enflasyon asgari ücreti etkilemektedir. Ücretler yüksek enflasyon dönemlerinde savunmadadır. Arkadan gelmektedir” diyor.
Çelik, 2016 yılını örnek veriyor. 2016’da asgari ücrete en yüksek reel artışlardan birinin yapıldığını açıklayan Çelik, şöyle devam ediyor:
“2015 enflasyonu yüzde 8,8 iken 2016 yılı asgari ücreti net yüzde 33 oranında arttı. Reel artış 24 puandı. Ancak bu yüksek reel artışa rağmen 2016 yılı enflasyonu yüzde 8,5’e geriledi.”
