Antarktika, son iki yıldır deniz buzu örtüsünde kayda değer bir azalma yaşıyor. 2023'te deniz buzunun uzun vadeli ortalamadan yaklaşık 1,6 milyon km² daha az olduğu bildirildi. Bu alan, Britanya, Fransa, Almanya ve İspanya'nın toplam büyüklüğüne eşdeğer. 2024'te de benzer bir düşüş riski bulunuyor; 7 Eylül'de ölçülen donmuş okyanus miktarı, geçen yılın aynı tarihine göre daha düşük çıktı.
Antarktika’nın “Yeni durumu”
Bilim insanları, bu durumun Antarktika sisteminin yeni bir evreye geçtiğini belirtiyor. Tasmanya Üniversitesi'nden Dr. Will Hobbs, “İki yıl üst üste yaşanan bu aşırı durum, iklim değişikliğinin etkilerini gözler önüne seriyor” dedi. Daha sıcak Güney Okyanusu sıcaklıklarının deniz buzu üzerindeki etkilerini vurgulayan Hobbs, küresel sıcaklıkların uzun vadeli artışının Antarktika çevresindeki okyanusları da etkilediğini belirtti.
Deniz buzu düşüşü ve iklim etkileri
Antarktika'nın kışı genellikle mart ayında başlar ve ekim ayında sona erer. Ancak kış deniz buzunun yıllık maksimum seviyesine ulaşıp ulaşmadığı henüz belli değil. Avustralya Meteoroloji Bürosu’ndan Dr. Phil Reid, kış dönemi tamamlanmadan kesin bir değerlendirme yapılamayacağını ancak son iki yılın düşük ortalama seviyeleri ile dikkat çektiğini ifade etti.
Geçen cumartesi günü Güney Okyanusu’ndaki deniz buzu miktarı 17 milyon km² olarak ölçüldü, bu geçen yılki 17,1 milyon km²’lik düşük seviyeden daha düşük. Uydu verilerine göre, 7 Eylül’deki uzun vadeli ortalama ise 18,4 milyon km².
Gelecekteki etkiler ve uzun vadeli öngörüler
Deniz buzu kaybının hava ve iklim üzerindeki etkileri henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil. Ancak düşük deniz buzu seviyelerinin Avustralya’daki yaz yağışları ve kuru kış günleri üzerindeki etkileri üzerinde araştırmalar yapılmakta. Dr. Reid, “Antarktika deniz buzunun kaybının okyanus ve atmosfer etkileşimleri aracılığıyla bu değişiklikleri yönlendirdiği düşünülüyor” dedi.
Uzun vadede, deniz buzu örtüsünün geri dönme olasılığı düşük görünüyor. Bilim insanları, deniz buzu kaybının özellikle yaz aylarında büyük dolaylı etkileri olabileceğini belirtiyor. Bu kayıplar, buzul buzunun kaybını yavaşlatan koruyucu bariyeri ortadan kaldırarak okyanus ısınmasını hızlandırabilir.
Penguenler ve okyanus dolaşımı üzerindeki etkiler
Antarktika’daki deniz buzundaki rekor düşüşler, imparator penguenlerinin ölümüne yol açmış olabilir. Ayrıca, 2022 ve 2023'teki deniz buzu kaybı, okyanusların ters dolaşımını etkileyerek küresel hava desenleri, okyanus sıcaklıkları ve besin seviyelerinde değişikliklere neden olabilir. Nature dergisinde yayımlanan araştırmalar, bu değişimlerin 2050 yılına kadar önemli derecede yavaşlayabileceğini öngörüyor.
Antarktika’daki deniz buzu kayıpları, küresel ısınmanın etkilerini ve gelecekteki iklim değişikliklerini anlamamız açısından kritik bir gösterge olarak değerlendiriliyor.
