Türkiye'de anayasa değişiklikleri üzerine tartışmalar yeniden alevlendi. Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu'nun, mevcut anayasanın değiştirilemez maddeleri arasında yer alan 4. maddenin değiştirilmesini talep etmesi, siyasi çevrelerde geniş yankı buldu. Yapıcıoğlu'nun bu önerisi, hem hükümet kanadından hem de muhalefetten sert tepkilere neden oldu.
4. madde neden tartışma konusu oldu?
Anayasa’nın 4. maddesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin bayrağı, yönetim şekli ve başkentini belirleyen ilk 3 maddenin değiştirilemeyeceğini ve değiştirilemez olduğunu vurgulayan bir düzenlemeyi içeriyor. Yapıcıoğlu, 12 Eylül'de katıldığı bir televizyon programında, değiştirilemez maddelerin hukuk tekniği ve siyaseten doğru olmadığını belirterek, “Değiştirilemez maddelerin olması, gelecek nesillerin iradesine ipotek koymaktır” ifadesini kullandı.
Yapıcıoğlu'nun açıklamaları, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve diğer muhalefet partilerinin sert tepkisini çekti. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, Yapıcıoğlu'nu “laiklikten nefret eden” ve “monarşi isteyen” biri olarak nitelendirirken, sosyal medyada da tartışmalar büyüdü. CHP Sözcüsü Deniz Yücel, Yapıcıoğlu’nun ifadelerine karşı “Taliban kafalı, gerici” şeklinde sert bir yanıt verdi.
AK Parti ve HÜDA PAR’ın çelişkileri
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Yapıcıoğlu'nun önerileriyle ilgili açıklamasında, “Anayasanın ilk 4 maddesindeki temel prensiplerle ilgili herhangi bir tartışma söz konusu değildir” diyerek bu konudaki tartışmaların kapalı olduğunu belirtti. Ancak, HÜDA PAR’ın anayasanın bu maddelerindeki değişiklik önerileri, AKP ve MHP’nin ortak olarak yürüttüğü anayasa çalışmaları açısından bir belirsizlik oluşturdu.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel , HÜDA PAR’ın anayasa değişikliği çağrılarını eleştirerek, “Milliyetçi muhafazakâr” bir çizgide olanların, anayasanın 4. maddesine karşı çıkmalarını eleştirdi. Özel, MHP lideri Devlet Bahçeli’nin geçmişte anayasanın ilk 4 maddesini “kırmızı çizgi” olarak nitelendirdiğine dikkat çekerek, “Bahçeli, bu durumu nasıl değerlendirecek?” sorusunu gündeme getirdi.
Yeni anayasa yol haritası
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun süredir gündeminde olan “yeni anayasa” talebi, 2021’den bu yana tartışılan bir konu. Erdoğan, mevcut anayasanın “12 Eylül darbe anayasası” olarak nitelendirilmesinin ardından, yeni bir anayasa yapılmasını savunuyor. AK Parti, bu yönde bir taslak metin hazırlama sürecine girdi ve birkaç çalıştay düzenlendi.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Ekim ayında yeni yasama döneminin başlamasıyla birlikte anayasa tartışmalarının hız kazanacağını belirtti. Kurtulmuş, siyasi partilerle yapılan görüşmeler sonucunda ortak bir yol haritasının belirlenmesini öngördüğünü ifade etti.
Yeni anayasa çalışmaları, Türkiye’nin siyasi arenasında önemli bir tartışma başlığı olmaya devam ediyor. Yapıcıoğlu’nun 4. maddeye yönelik görüşleri, anayasa değişikliği sürecinde nasıl bir yol izleneceği konusunda belirsizlikleri artırmış durumda. Anayasa değişiklikleriyle ilgili gelişmeler, önümüzdeki dönemde daha net bir şekilde şekillenecek.
