Alfred Nobel, 1833 yılında İsveç’in Stockholm şehrinde mühendis bir baba olan Immanuel Nobel ve aristokrat bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası, askeri mühimmat ve donanım geliştiren bir mucit olarak çalıştı ve bu süreçte Rus ordusuna mayın tedarik etti. Nobel ailesi, Kırım Savaşı’nın ardından iflas edince Alfred’in babası Rusya’ya göç etti, burada ailesine katılan Alfred Nobel, bilim ve dil eğitimine yoğunlaştı.
Nobel, Paris’te kimya eğitimi alırken İtalyan bilim insanı Ascanio Sobrero’nun nitrogliserin adlı güçlü patlayıcıyı keşfetmesiyle tanıştı. Bu tehlikeli kimyasalın güvenli kullanımını sağlayacak bir yöntem geliştirmeye odaklanan Alfred Nobel, 1866 yılında dinamiti icat etti. Dinamit, o dönemde madencilik, inşaat ve demiryolu yapımında devrim niteliğinde bir buluş oldu.
Dinamitin mucidi, Nobel ödüllerinin kurucusu oldu
Nobel, dinamitin yanı sıra 355 farklı icadın patentini aldı ve 90 fabrika sahibi oldu. Ancak 1888’de yanlışlıkla yayımlanan bir ölüm ilanında kendisine “ölümün tüccarı” denildiğinde, Nobel’in bu tanımlamadan büyük rahatsızlık duyduğu söylenir. Vicdanını rahatlatmak isteyen Nobel, insanlığa en büyük katkıyı yapan kişilere ödüller vermeye karar verdi.
Nobel Barış Ödülü ve Bertha von Suttner
Nobel’in barış ödülü fikrinin arkasında, ünlü Avusturyalı barış savunucusu ve yazarı Bertha von Suttner ile olan arkadaşlığının etkili olduğu düşünülüyor. Nobel, Suttner’in savaş karşıtı görüşlerinden etkilenerek, barışa adanmış özel bir ödül vermeye karar verdi. İlk Nobel Barış Ödülü, 1905 yılında Bertha von Suttner’e verildi.
Nobel, 1896’daki ölümünden sonra servetinin büyük kısmını Nobel Ödülleri için kurulan bir fona bağışladı. Fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış alanlarında verilen bu ödüller, 1901 yılından itibaren her yıl dağıtılmaya başlandı.
