Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayımlanan rapora göre, 2023 yılında dünyanın en büyük 100 savunma sanayi şirketi, silah satışlarında önemli bir artış kaydetti. ABD merkezli 41 şirketin satışları, dünya genelindeki silah satışlarının yarısını oluşturdu. Türk şirketlerinin ise satışları, küresel çapta büyümeye devam etti.
Küresel savunma satışlarında artış
SIPRI’nin verilerine göre, dünyanın en büyük 100 savunma sanayi şirketinin 2023’teki silah satışları, bir önceki yıla göre yüzde 4,2 artarak 632 milyar dolara ulaştı. Bu artış, özellikle Ukrayna ve Gazze'deki savaşlar ile Asya’daki bölgesel gerilimlerin etkisiyle meydana geldi. Geçtiğimiz yıl silah satışları, tedarik zinciri aksaklıkları ve artan maliyetlerle yüzde 3,5 düşüş göstermişti.
ABD firmaları listede zirvede
ABD merkezli şirketler, 2023’te toplamda 317 milyar dolarlık silah satışı gerçekleştirdi. Bu satışlar, küresel silah satışlarının yüzde 50’sini karşıladı. Lockheed Martin, RTX (eski adıyla Raytheon Technologies), Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics, listede ilk sıralarda yer aldı. ABD'li şirketlerin küresel savunma sektöründeki hakimiyetini sürdürmesi dikkat çekici.
Çin’in savunma sektöründeki yükselişi
SIPRI verilerine göre, Çinli silah üreticileri de önemli bir pazar payına sahip. Çinli şirketlerin toplam silah satışları, bir önceki yıla göre yüzde 0,7 artarak 103 milyar dolara çıktı. Üç Çinli şirket (NORINCO, AVIC, CETC), dünyanın en büyük 10 savunma sanayi şirketi arasına girmeyi başardı.
Avrupa ve Rusya'daki durum
Avrupa'da 27 savunma şirketi, toplamda 133 milyar dolarlık silah satışı yaptı. Almanya'nın savunma şirketleri Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl, özellikle Ukrayna'daki savaş nedeniyle önemli satış artışları kaydetti. Bununla birlikte, Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle, Rus savunma şirketlerinin silah satış gelirleri yüzde 40 artış göstererek 25,5 milyar dolara ulaştı.
Türk şirketlerinin büyüyen gücü
2023 yılında Türk savunma sanayi firmaları da büyük bir çıkış yakaladı. ASELSAN, Baykar ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) gibi firmalar, satışlarını artırarak küresel pazarda daha fazla yer edinmeye başladı. Baykar, gelirlerinin yüzde 90'ını ihracattan sağladı ve gelirleri yüzde 25 artarak 1,9 milyar dolara çıktı. TUSAŞ, yüzde 45'lik bir artışla 1,7 milyar dolar gelir elde ederken, ASELSAN’ın gelirleri yüzde 12 artarak 2,4 milyar dolara ulaştı.
Türkiye’nin savunma sanayisindeki yükselişi
SIPRI raporuna göre, Türkiye, silah üretiminde kendine yeter hale gelme hedefine adım adım yaklaşırken, Baykar’ın insansız hava aracı (İHA) üretimi, şirketin ihracatındaki büyük artışı tetikledi. Türk savunma sanayisinin küresel pazarda güçlenmesi, artan iç talep ve dışa yönelik ihracatın etkisiyle hız kazandı.
