NO FAKES Yasası, bir kişinin hayattayken ve ölümünden sonra 70 yıl boyunca rızası olmadan suretinin dijital ortamda çoğaltılmasını engelliyor.
ABD'de, "Orijinalleri Besle, Sanatı Destekle ve Eğlenceyi Güvende Tut" (Nurture Originals, Foster Art and Keep Entertainment Safe) anlamına gelen NO FAKES (SAHTEYE HAYIR) Yasası, bireylerin dijital kopyalarının izinsiz kullanımını yasaklamak için tasarlandı. Demokrat Senatörler Chris Coons ve Amy Klobuchar ile Cumhuriyetçi Senatörler Marsha Blackburn ve Thom Tillis'in sunduğu yasa tasarısı, özellikle yapay zeka tarafından üretilen gerçekçi deepfake'lere karşı bireyleri korumayı hedefliyor.
Yapay zeka ve dijital kopyaların tehlikeleri
Senatör Coons, "Taylor Swift ya da başka biri olmanız fark etmeksizin, herkes sesine ve suretine sahip olma ve onu koruma hakkını hak ediyor" dedi. Üretken yapay zeka, yaratıcı süreçleri destekleyen bir araç olarak kullanılabilir, ancak bu, herhangi birinin sesinin veya suretinin izinsiz sömürülmesi pahasına olmamalıdır.
Tasarı, OpenAI’ın Dall-E, Adobe Firefly ve Midjourney gibi yapay zeka araçlarının potansiyel risklerini vurgulayan Senato oturumunun ardından geldi. Senatör Klobuchar, "Toplumun her kesiminden Amerikalılar, reklamlarda, görsellerde, müzikte ve videolarda kendi rızaları olmadan deepfake'ler yaratmak için yapay zekanın kullanıldığını giderek daha fazla görüyor" dedi. Yasaların da hızla ilerleyen bu teknoloji kadar sofistike olması gerektiğini belirtti.
Toplumsal ve psikolojik riskler
Oturumda, müstehcen içerik gösteren sahte görseller gibi dijital kopyaların istemeden öznesi olan bireylerin göreceği zararlar tartışıldı. Ayrıca, politikacıların veya diğer kamuya mal olmuş kişilerin deepfake videoları yoluyla kamuoyunun yanıltılması ihtimali de ele alındı. Senatörler, ırkçı ve aşağılayıcı yorumlar içeren sahte bir kayıt üretmek için yapay zeka kullanılarak sesi dijital olarak klonlanan Baltimore'daki bir lise müdürüne verilen zararı da vurguladı.
Etik uzmanlarının uyarıları
Tasarı, ölü kişilerin yapay zeka simülasyonlarının hayatta kalanlar için "istenmeyen dijital dadanma" riski taşıdığı yönündeki etik uzmanlarının uyarılarını da dikkate alıyor. Dr. Tomasz Hollanek, "Dijital ölümden sonra yaşam hizmetlerinin, sadece yeniden yarattıkları kişilerin değil, simülasyonlarla etkileşime girmek zorunda kalacak kişilerin de haklarını ve rızasını dikkate alması hayati önem taşıyor" dedi. Bu hizmetler, insanlar üzerinde büyük bir sıkıntı yaratma riski taşıyor ve olası psikolojik etki, özellikle de zor bir zamanda, yıkıcı olabilir.
NO FAKES yasasının getirecekleri
NO FAKES Yasası yasalaştığı takdirde, bireyleri ya da şirketleri rıza dışı dijital kopyalar üretmekten sorumlu tutacak. Instagram ve X gibi platformlar da izinsiz deepfake'lere ev sahipliği yapmaktan sorumlu olacak. Bu yasa, dijital çağda birey haklarını korumak adına atılan önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
