Avrupa Birliği, Türkiye'nin ekonomik olarak gerisindeki birçok ülkenin vatandaşlarına vize muafiyeti sağlarken, Türkiye yıllardır beklenen vize serbestisinden hala uzak. Suudi Arabistan da vize serbestisi için adımlar atarken, Türkiye bu hakkı elde edemedi.
Avrupa Birliği, Türkiye'nin gerisinde kalan birçok ülkenin vatandaşlarına vize muafiyeti sağlarken, Türkiye yıllardır bu fırsattan yararlanamıyor. Suudi Arabistan’ın vizesiz seyahat hakkı kazanacağı açıklanırken, Türkiye için bu hak daha uzun yıllar hayal olmaya devam ediyor.
Türkiye'nin vize sorunu ve AB'nin kararları
Avrupa Birliği, dünya genelinde 61 ülkeye vize muafiyeti tanıyor. Bu ülkeler arasında Venezuela, Honduras, Nikaragua, Meksika gibi Türkiye'nin ekonomik anlamda gerisinde kalan ülkeler de yer alıyor. Bu durum, Türkiye’nin uzun süredir beklediği vize serbestisini alamamasıyla tezat oluşturuyor. 2005'te AB ile üyelik müzakerelerine başlayan Türkiye, vize muafiyeti için 6 kıstasa takılmış durumda.
Suudi Arabistan vizesiz seyahat hakkı ksazanıyor
Suudi Arabistan, geçtiğimiz yıllarda İstanbul’daki başkonsolosluğunda gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin ardından büyük eleştiriler almıştı. Ancak, AB ile yapılan çalışmalar neticesinde Riyad, yakın zamanda vizesiz seyahat hakkı kazanacak. AB’nin Riyad büyükelçisi bu yönde çalışmaların devam ettiğini açıkladı.
Türkiye’nin vize serbestisi için karşılaştığı zorluklar
AB, Türkiye'nin vize serbestisi için 72 kıstastan 6'sının karşılanması gerektiğini belirtiyor. Bu kıstaslardan en büyük anlaşmazlık, Türkiye'nin Terörle Mücadele Yasası’nın değiştirilmesi gerektiği üzerine. AB, bu yasanın çok geniş olduğunu ve muhaliflerin suçlanması için kullanılabildiğini savunuyor. Türkiye ise yasada değişiklik yapmayı mümkün görmüyor.
AB'ye vizesiz seyahat Eden ülkeler ve Türk vatandaşlarının durumu
AB, 1 milyar 394 milyon kişinin vizesiz seyahat hakkına sahip olduğu bir sistemi yürütüyor. Bu ülkeler arasında Meksika, Venezuela, Kolombiya gibi ülkeler yer alıyor. Ayrıca, Azerbaycan ve Ermenistan gibi ülkeler de daha kolay vize süreçlerine sahipken, Türk vatandaşları her yıl zorlu bir vize sürecinden geçiyor.
Türkiye'nin AB ile yapmak istediği düzenlemeler
Türkiye, vize serbestliği sağlanana kadar vize süreçlerinin kolaylaştırılması talebinde bulunuyor. Özellikle iş insanları ve öğrenciler için vize başvurularında kolaylık sağlanması isteniyor. Ancak AB, bu talepleri dikkate almamış görünüyor.
AB’nin iltica ve göç politikaları üzerine gelişmeler
AB, son yıllarda göç ve iltica başvurularına dair daha sıkı bir politika izlemeye başladı. Türkiye, AB ülkelerinden en fazla iltica başvurusu yapan dördüncü ülke konumunda. 2024 yılı verilerine göre Türkiye'den AB’ye yapılan iltica başvurularının çoğu olumsuz sonuçlanıyor. AB, Türkiye'yi güvenli menşe ülkeler listesine alarak iltica başvurularına daha hızlı yanıt verme prosedürleri başlattı.
Türkiye’nin iltica başvuruları ve AB'nin yanıtları
2023'te Türkiye, 101 bin iltica başvurusu ile Avrupa’daki en fazla başvuru yapan dördüncü ülke oldu. Ancak, AB ülkelerinin bu başvurulara verdiği olumsuz yanıt oranı da dikkat çekici. 2024’te yapılan başvuruların yalnızca yüzde 17’si olumlu sonuçlandı. Bu durum, Türkiye’nin AB ile yaşadığı ilişkilerdeki en büyük engellerden biri.
