Hatay, tarih boyunca stratejik konumu nedeniyle pek çok devletin ilgisini çekmiş, farklı kültürlerin buluşma noktası olmuştur. 20. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte, Hatay'ın durumu uluslararası bir mesele haline gelmiştir. 1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti, Misak-ı Milli sınırları çerçevesinde Hatay'ı topraklarına katmak istemiştir. Ancak, Hatay’ın durumu, Fransa’nın Suriye ve Lübnan üzerindeki manda yönetimiyle bağlantılı olduğu için, bu süreç uluslararası arenada uzun süre tartışma konusu olmuştur.
Hatay Devleti’nin kuruluşu
1936 yılında Fransa, Suriye ve Lübnan üzerindeki manda yönetimini sona erdirmeye karar verince, Hatay’ın statüsü yeniden gündeme gelmiştir. Türkiye'nin diplomatik çabaları sonucunda, 29 Kasım 1937'de Hatay Devleti'nin bağımsızlığı ilan edilmiştir. Ancak bu bağımsızlık, Hatay'ın Türkiye'ye katılımı yolunda bir ara aşama olarak görülmüştür. Hatay Devleti, 2 Eylül 1938 tarihinde kendi anayasasını hazırlayarak, kendi hükümetini kurmuş ve Millet Meclisi'ni oluşturmuştur.
Hatay Millet Meclisi’nin açılışı
Hatay Millet Meclisi, 2 Eylül 1938 tarihinde büyük bir törenle açıldı. Bu meclisin açılması, Hatay’ın Türkiye ile birleşme sürecinin en önemli adımlarından biri olarak kabul edilir. Meclis, ilk oturumunda Hatay Devleti’nin anayasasını onayladı ve Mustafa Kemal Atatürk’ün de yoğun diplomatik çabaları sayesinde, Hatay'ın geleceği Türkiye ile birleşmek olarak belirlendi.
Hatay Millet Meclisi, sadece bir yasama organı olmanın ötesinde, Hatay halkının iradesini temsil eden bir sembol haline geldi. Mecliste, Türk, Arap, Ermeni ve diğer etnik gruplardan temsilciler yer aldı, bu da Hatay’ın çok kültürlü yapısını yansıtıyordu. Bu meclis, 1939 yılında aldığı kararla, Hatay’ın Türkiye Cumhuriyeti’ne katılma kararını resmen ilan etti.
Hatay’ın Türkiye Cumhuriyeti’ne katılımı
Hatay Millet Meclisi’nin aldığı katılım kararı, 29 Haziran 1939 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylandı. Bu tarihten itibaren Hatay, Türkiye’nin 63. vilayeti olarak kabul edildi. Hatay’ın Türkiye’ye katılması, bölge halkı tarafından büyük coşkuyla karşılandı. Bu süreç, Türkiye’nin uluslararası alanda kazandığı diplomatik bir zafer olarak da değerlendirildi.
Hatay’ın Türkiye’ye katılması, Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırlarını Misak-ı Milli hedeflerine daha da yaklaştırdı ve ulusal bütünlüğün sağlanmasında önemli bir rol oynadı. Hatay’ın katılımı, aynı zamanda Türkiye’nin uluslararası alandaki gücünü ve diplomatik yeteneğini de ortaya koydu. Bu süreç, Türkiye'nin barışçıl yollarla topraklarını genişletme politikasının en başarılı örneklerinden biri olarak tarih kitaplarındaki yerini aldı.
Bugün Hatay, Türkiye’nin önemli bir vilayeti olarak, hem tarihsel mirası hem de çok kültürlü yapısıyla dikkat çekmeye devam ediyor. Hatay’ın Millet Meclisinin açılışı ve Türkiye Cumhuriyeti’ne katılım süreci, Hatay halkının iradesinin ve Türkiye’nin ulusal çıkarlarının birleştiği önemli bir tarihsel dönüm noktasıdır.
